अन्तरिक्षमा हुने केही दुर्लभ खगोलीय घटनाहरू

 

अन्तरिक्षमा हुने केही दुर्लभ खगोलीय घटनाहरू यस्ता छन्, जसलाई जीवनकालमा एक वा दुई पटक मात्र हेर्न सकिन्छ। यी घटनाहरू असाधारण छन् र वैज्ञानिक अध्ययनका लागि महत्वपूर्ण मानिन्छन्।

1. हालेको धूमकेतु (Halley’s Comet) – हरेक ७६ वर्षमा एक पटक

• हालेको धूमकेतु पृथ्वीबाट देखिने सबैभन्दा प्रसिद्ध आवधिक धूमकेतु हो।

• पछिल्लो पटक 1986 मा देखिएको थियो र अर्को पटक 2061 मा देखिनेछ।

• ऐतिहासिक रूपमा, यो १०६६ मा देखिएको Bayeux Tapestry मा चित्रण गरिएको छ।

2. शुक्र ग्रहको पारगमन (Venus Transit) – हरेक १०५/१२१ वर्षमा एक पटक

• जब शुक्र ग्रह (Venus) पृथ्वी र सूर्यको बिचबाट जान्छ, सूर्यको सतहमा सानो कालो बिन्दु देखिन्छ।

• पछिल्लो पटक 2012 मा भएको थियो, अब 2117 मा मात्र दोहोरिनेछ।

3. सूर्यको पूर्ण ग्रहण (Total Solar Eclipse) – क्षेत्रीय रूपमा दुर्लभ

• जब चन्द्रमा सूर्यलाई पूरै छेकेर पृथ्वीमा अँध्यारो पार्छ।

• सबै स्थानमा हरेक ३५०-४०० वर्षमा मात्र पूर्ण ग्रहण देखिन्छ।

• अगस्ट 21, 2017 मा उत्तर अमेरिका भरि देखिएको थियो।

4. चन्द्र ग्रहण (Lunar Eclipse) – विशेष प्रकारका दुर्लभ चन्द्र ग्रहणहरू

• Super Blood Moon: जब चन्द्र ग्रहणको समयमा चन्द्रमा रातो देखिन्छ।

• Blue Moon: एउटै महिनामा दुई पटक पूर्णचन्द्र देखिनु।

• Tetrad (चार रक्तचन्द्रमा): लगातार चारवटा पूर्ण चन्द्र ग्रहण, जुन 2014-2015 मा भएको थियो।

5. ग्रेट कन्जङ्क्सन (Great Conjunction) – हरेक २० वर्षमा एक पटक

• जब बृहस्पति (Jupiter) र शनि (Saturn) एकदमै नजिक देखिन्छन्।

• 21 डिसेम्बर 2020 मा यो निकै विशेष थियो, किनभने यी ग्रहहरू ८०० वर्षपछि यति नजिक देखिए।

6. एंड्रोमेडा ग्यालेक्सी र मिल्की वे को टक्कर (Milky Way–Andromeda Collision) – ४.५ अर्ब वर्षपछि हुनेछ

• Andromeda Galaxy र हाम्रो Milky Way Galaxy आपसमा ठोक्किने भविष्यवाणी गरिएको छ।

• पृथ्वीमा असर नपर्ने भए पनि, हाम्रो आकाशमा अद्भुत दृश्य देखिनेछ।

7. ताराहरूको सुपरनोभा विस्फोट (Supernova Explosion) – अनिश्चित

• जब विशाल ताराहरू विस्फोट भएर धेरै चम्किला हुन्छन्।

• पछिल्लो पटक 1604 मा देखिएको "Kepler’s Supernova" थियो।

• Betelgeuse नामको तारा निकट भविष्यमा विस्फोट हुन सक्छ।

8. उल्का वर्षा (Meteor Showers) – वार्षिक तर कहिलेकाहीँ असाधारण

• Leonids Meteor Shower (हजारौं उल्काहरू) → 1833 र 1966 मा चरम स्थितिमा थियो।

• Geminids र Perseids Meteor Showers → प्रत्येक वर्ष देखिन्छन् तर कहिलेकाहीँ निकै चम्किला हुन्छन्।

9. प्लूटोको सौर्यमण्डल पुनर्वर्गीकरण (Pluto’s Reclassification) – ऐतिहासिक घटना

• 2006 मा, प्लूटोलाई ग्रहबाट बौना ग्रह (Dwarf Planet) मा परिवर्तन गरियो।

• खगोलशास्त्रीहरूले प्लूटो पुनः ग्रह बनाउने वा नगर्ने बहस गरिरहेका छन्।

10. अन्तरिक्ष यान र मानव मिशनहरू

• मानव चन्द्रमा पुगेको (Apollo 11, 1969) → ऐतिहासिक दुर्लभ घटना।

• James Webb Space Telescope (JWST) को प्रक्षेपण (2021) → गहिरो अन्तरिक्ष अध्ययनका लागि महत्त्वपूर्ण।

यी सबै दुर्लभ घटनाहरू खगोल विज्ञानको रोमाञ्चक पक्षहरू हुन्, जसले अन्तरिक्षको अनौठो प्रकृति उजागर गर्छन्!